Kun je een burn-out voorkomen?

De laatste maanden ben ik me steeds meer gaan interesseren in het onderwerp burn-out. Niet alleen vanwege mijn eigen burn-out, vooral omdat ik het gevoel heb dat we als mensen iets fundamenteel verkeerd doen momenteel. Iedereen roept dat hij of zij moe is, er moet altijd maar van alles en ik heb niet het idee dat we daar massaal blijer van worden (ook al schijnen we een van de gelukkigste volkeren op aarde te zijn als Nederlanders). Door allerlei oorzaken lijkt het wel alsof we niet meer kunnen stoppen met werken, zorgen en van hot naar her vliegen. En vervolgens roepen we massaal naar elkaar dat we zo moe zijn. En aan de andere kant zijn er steeds meer mensen die beter voor zichzelf gaan zorgen, door anders te eten, bewust te kiezen voor wat bij ze past en hun leven te minimaliseren. En dat is niet voor niets. Als samenleving staan we op een kantelpunt. We kunnen niet meer verder op de oude manier, alles om ons heen vraagt om een nieuwe aanpak. En toch hebben we het ‘oude’ ook nodig om iets nieuws te creëren. Voor verandering heb je namelijk iets nodig om mee te vergelijken. Een moment van bezinning kun je alleen creëren als je iets hebt om je op te bezinnen.

Even terug naar de burn-out die iedereen kan overkomen door te vaak over je grenzen heen te gaan. Toch heb ik ook het idee dat mensen die hooggevoelig zijn meer last hebben van overprikkeld raken en daardoor dus burn-out. De wereld om ons heen is zo druk en vol prikkels en als je gevoelig bent komt alles ook nog eens twee keer zo hard binnen, waardoor het lastig is onderscheid te maken tussen dat waar je wel voor moet blijven zorgen (namelijk jezelf) en dingen waar je minder mee bezig moet zijn (de buitenwereld).

Natuurlijk ligt de boosdoener van een burn-out ergens in het midden tussen je eigen keuzes en dat wat de omgeving van je vraagt. Gevoelige mensen zorgen vaak teveel voor anderen en nemen te weinig ruimte voor zichzelf. In organisaties wordt daarnaast te weinig stil gestaan bij het feit dat flexwerken in grote lawaaiige ruimtes lang niet voor iedereen goed is. Als ik naar mezelf kijk, dan vind ik het heerlijk om onder de mensen te zijn, in contact te zijn, in gesprek. Maar me concentreren in een drukke luidruchtige omgeving en mijn werk doen, vergeet het maar. En waar anderen dan een koptelefoon opdoen en zich afzonderen met muziek, begin ik daarvan te stuiteren en word ik alleen maar onrustiger. Om geconcentreerd te kunnen werken heb ik stilte nodig en moet ik alleen zijn.

Een burn-out is een cadeau

Mijn burn-out had ik nodig om dat te begrijpen. Dus is het ook een cadeau geweest en ook dat is wat velen die dit hebben meegemaakt je zullen vertellen. Toch wens ik het niemand toe en is het mijn doel dat we met elkaar gaan ontdekken of we een wereld kunnen creëren waarin meer rust is, waarin we durven aangeven wat we wel en niet aan kunnen en als we dingen niet aan kunnen dat we elkaar dan geen watje noemen. Dat we inzien hoe krachtig het is als mensen echt hun grenzen durven aangeven (hoe gruwelijk irritant het soms ook kan overkomen als je er zelf nog niet zo goed in bent 😉

Kun je een burn-out voorkomen?

Dat is een lastige vraag, een burn-out ontstaat juist doordat je heel lang allerlei signalen negeert. Ik heb ontdekt dat heel veel mensen die een burn-out hebben gehad het gevoel hadden dat ze plotseling instorten. Als ze terug gaan kijken, ontdekken ze dat er heel veel signalen zijn geweest waardoor ze eerder hadden kunnen ingrijpen. Juist een burn-out lijkt ervoor te zorgen dat je die signalen negeert. Je denkt dat het jou niet overkomt, jij bent sterk en kunt wel door. Jij hoeft niet te stoppen, dat is voor anderen. Want als perfectionist wil je niet falen…. 
Het probleem met burn-outs is ook nog eens dat niet iedere werkgever, manager of leidinggevende de kennis heeft jou er op te wijzen dat je te ver gaat. En vaak zullen zij ook niet degenen zijn die je zullen adviseren het eens rustig aan te doen (want dat willen ze natuurlijk niet in het kader van het commerciële doel en het feit dat ze je altijd zullen vertellen dat je onmisbaar bent, wat jij dan weer fijn vindt om te horen). Het is van het allergrootste belang dat jij aan de bel trekt, voordat het echt te laat is en je lichaam er – zoals bij vele anderen – opeens gewoon mee stopt. Als je dus ook maar een klein beetje het gevoel hebt dat je niet meer normaal reageert op zaken, dat je gehaast bent, onrustig, niet gefocust, snel geïrriteerd. Neem dan wat afstand van waar je mee bezig bent en ontdek hoe ver het bij jou is? Is het tijdelijk? Of is het al lang aan de gang?

Yoga bij burn-out

Als groot voorstander van yoga, adviseer ik mensen natuurlijk om aan yoga te gaan doen. En dan vooral yoga te begrijpen. Ontdekken wat de filosofie van yoga aan jouw dagelijks leven kan toevoegen om bewust te worden van je gedrag. Een aantal belangrijke onderdelen hiervan zijn geweldloosheid (of positief vertaald, liefdevol leven), de waarheid spreken, zelfstudie, overgave, vertrouwen en zo is er nog meer. Daarover vertel ik alles in Geluk in acht koppen thee. Een fijne yogastudio zoeken waar ze met aandacht voor jouw situatie lesgeven is een fijne eerste stap om meer in contact te komen met je lijf.