We hebben verhalen nodig om de wereld te begrijpen

Tranen met tuiten huilend zit ik op zondagmiddag in de tuin van mijn ouders. Ik heb het boek ‘Zolang de citroenbomen bloeien van Zoulfa Katouh op mijn schoot liggen, maar ik kan even niet verder lezen. Als vrije vrouw wonend in een vrij land, waar ik zonder problemen overal kan gaan en staan waar ik wil, ben ik geraakt door het verhaal over hoe een jong Syrisch meisje voor haar leven vecht. De pijn die ze moet ervaren door de oorlog, de keuzes die ze moet maken (haar land achter zich laten en te hopen dat ze ergens anders ter wereld een betere toekomst krijgt) en de verliefdheid die haar ondanks alle ellende overkomt. Mijn hart breekt als ik besef dat er mensen op de wereld zijn die dit moeten meemaken. En dan uiteindelijk de stap zetten alles achter te laten om in Europa niet eens als volwaardige mensen te worden opgevangen.

Is mijn paspoort meer waard?

Waarom is mijn paspoort meer waard dan het paspoort van een Syrische vluchteling? Waarom kan ik zonder problemen op de trein naar Italië stappen, waar ik kan kiezen voor een luxe of minder luxe hut. Om vervolgens een hotel te boeken en een paar dagen een citytrip kan maken in een Italiaanse stad om vervolgens de boot te nemen naar Griekenland. Waar een leegstaande villa op me wacht. Een huis met veel te veel vierkante meters voor mijzelf. Terwijl vluchtelingen geen plek krijgen in al die huizen die ook deze winter in Griekenland weer leeg staan.

Grote verschillen

Ik vraag me af waarom de verschillen zo groot zijn. Waarom zijn er mannen (en misschien ook vrouwen) die denken dat ze de macht kunnen nemen over een land, over de mensen die daar wonen en beslissen over hun leven? Het doet me pijn en de tranen blijven me achtervolgen terwijl ik verder lees. Het doet me denken aan het boek De laatste boekwinkel van Londen, dat ik laatst las. Ook daar vechten mensen voor hun leven en moeten ze continu schuilen voor de bommen die de stad overvallen. Oorlogen ontstaan niet zomaar. Ze ontstaan omdat er mensen zijn die in oorlog zijn met zichzelf. Mensen die kennelijk zoveel macht kunnen verkrijgen waardoor ze een heel land, continent of wereld in vuur en vlam zetten.

Verander de wereld begin bij jezelf

Ik denk dat als deze mensen in staat zijn met liefde naar zichzelf te kijken, ze ook op een liefdevolle manier naar de wereld om hen heen kunnen kijken. We zijn allemaal mensen, afkomstig van dezelfde voorouders (als we heel ver teruggaan). Toch is er ooit besloten dat er verschillen zijn. We wijzen mensen af op grond van afkomst, religie of huidskleur. We worden bang gemaakt voor mensen die er niet zo uit zien als wij en voor de ‘infiltratie’ van immigranten in onze samenleving.

Maar we zijn allemaal gelijk. Een vluchteling is iemand die alles wat hij kende achter durfde te laten voor een beter of ander leven. Ze zijn levensgevaarlijke overtochten aangegaan en hebben al hun geld geïnvesteerd om heel aan de overkant te komen. Deze mensen dragen trauma’s met zich mee waar wij niets van weten. En toch zijn ze net als jij en ik mensen die eten, drinken, slapen, naar de wc gaan en verliefd worden. Ze zijn kwetsbaar in een land waar ze de taal niet spreken, terwijl ze hun best doen om te integreren in die nieuwe wereld. Deze mensen zijn geen gevaar. Ze willen net als jij een leven in vrijheid en rust. Daarom sluit ik graag af met dit gedicht van Lao Tse, wat voor mij alles zegt:

“If there is to be peace in the world,
There must be peace in the nations.
If there is to be peace in the nations,
There must be peace in the cities.
If there is to be peace in the cities,
There must be peace between neighbours.
If there is to be peace between neighbours,
There must be peace in the home.
If there is to be peace in the home,
There must be peace in the heart.”